“Never waste a good crisis”. In de kern van dit citaat huist transformatie; vooral van menselijk gedrag. Is dat gelukt, nu licht aan het einde van de tunnel gloort?
Alles was anders. Het zou ook anders blijven. Daarbij kunnen inmiddels vraagtekens worden gezet. Zo klinken alweer achteloze (op)roepen om weer gewoon naar kantoor te komen. Met hier en daar wat sociale druk kan een en ander snel weer als vanouds zijn.
De reden voor een frons hierbij is de mechaniek erachter. Enige verandering, zoals de organisatorische inbedding van technologie, is nu niet primair gedreven door de overheid, bedrijven of mensen, maar uit noodzaak. Door de crisis zelf. Het aantal transformatieve frontrunners is noodgedwongen een short list.
Covid heeft gezorgd voor gedragsverandering; de steunpakketten eerder tot het tegenovergestelde. Die trigger komt nu zo’n beetje ten einde. In dat licht behoeft enige positieve connotatie van een vandaag door de NOS bericht gedaald aantal faillissementen door Coronasteun ook relativering.
De mens zelf is het antwoord voor bestendige verandering. Ja, net als voor een beter (leef)milieu. De toeslagenaffaire heeft schrijnende zaken belicht. Maar elke gepubliceerde enquête of intern onderzoek onthutst en wekt verbijstering. Het zijn allen vormen van ontmenselijking, zo kan men zeggen. Alles lijkt in ogenschijnlijk haast een staat van beleg geoorloofd door belangenverstrengelingen. Ook thuiswerken heeft bijgedragen aan verdinglijking van mensen. Dit wordt daardoor gecultiveerd en zorgt voor verdere ethische verschraling met zogenaamde "moral hazards".
De verdedigbare toenemende objectivering van werknemers tot productiemiddelen kan (vanuit management) utilistisch “slim” zijn voor persoonlijke targets dit jaar en voorgehouden promotie volgend jaar, maar op de langere termijn is dit instrumentalisme organisatorisch desastreus. Transformatie vereist namelijk zaken als betrokkenheid. Juist daarom zijn eenduidige governance, verantwoordelijkheid nemen, vertrouwen geven en gemeenschappelijke doelen zo belangrijk.
Dat vergt een ander soort leiderschap. Niet politiek gedreven. Niet op basis van (wil tot) macht. Niet op basis van conservatisme, maar op basis van menselijkheid, luisterend en onderzoekend naar feiten en argumenten. Dat moet niet worden verward met eigen waarheden, percepties en ervaringen, want die zullen er in dit morele discours altijd zijn, afhankelijk van gewenste uitkomsten.
Soft skills en in het bijzonder oprechte medemenselijkheid, waaronder de toetsing en handhaving daarop, zijn de hard skills voor bestendig succes in de toekomst. Niet omzet en marge dienen centraal te staan, maar de mens. Juist in de kwetsbaarheid van de mens ligt de kracht. Enkel zo kunnen we uit een wellicht nog vele malen grotere ethische crisis komen. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-financiele-regelingen/documenten/kamerstukken/2021/06/17/kamerbrief-kabinetsreactie-op-onderzoek-naar-voor-en-nadelen-van-voorwaarden-aan-crisissteun https://nos.nl/l/2385554
