De CAO is de belangrijkste rechtsbron in het arbeidsrecht. CAO staat voor collectieve arbeidsovereenkomst. Een CAO is echter bepaald geen AO: arbeidsovereenkomst, maar een CO: een collectieve overeenkomst tussen sociale partners over arbeidsvoorwaarden. Een CAO is ook geen gewone O: overeenkomst. Het heeft kenmerken van een wet. Het geeft normen, welke automatisch en dwingend doorwerken in de arbeidsovereenkomst van “onderworpenen”.
Eerder gaf Joost negen overwegingen voor toekomstbestendige CAO’s. Vandaag op CHRO.nl en HRPraktijk 10 werkgeverstips voor omgang met CAO’s bij een dagelijkse praktijk van gerechtelijke procedures, aansluitjachten en stakingen.
Wat te doen als werkgever? Enkele tips.
Denk na over de gevolgen van gebondenheid aan een CAO. Overweeg niet (langer) lid te zijn van een werkgeversvereniging, dan wel eis dat zij serieus opkomen voor je rechten (eventueel schadevergoeding vorderen). Dat laatste gebeurt onvoldoende ingevolge recente akkoorden tussen sociale partners;
Incorporeer geen CAO in de standaard arbeidsovereenkomst; een CAO geldt toch of niet;
Controleer bedrijfsomschrijvingen (website, KVK) op basis van werkingssferen van (verplichte) CAOs en bedrijfstakpensioenfondsen, nu dit vaak trigger is voor fondsen om aansluitjachten te starten;
Overleg met een specialist omtrent mogelijke toepasselijkheid (incluis check op aanmelding van een CAO), implicaties en eventuele concrete invulling van naleving van een CAO, alsook alternatieven in onder andere type CAO en bonden, alsook verplaatsing van bedrijfsactiviteiten;
Verkrijg bij toepasselijkheid van een CAO op “no name”-basis van bijvoorbeeld een CAO nalevingscommissie duidelijkheid over de correctheid van de huidige of beoogde vorm van naleving, om niet later geconfronteerd te worden met continuïteitbedreigende claims van vakbonden;
Denk na over communicatie van zaken aan (OR-leden, tevens) kaderleden;
Verzoek dispensatie, vrijstelling, ontheffingen en dergelijke voorzover vereist. Denk na over de inzet van vaststellingsovereenkomsten voor rechtszekerheid;
Besef vanuit compliance dat een algemeen verbindend verklaring (AVV) tijdelijk geldt, een nieuwe CAO niet altijd (volledig) een oude vervangt en niet al het personeel automatisch onder een CAO hoeft te vallen;
Denk na over je presentatie in de markt. Het komt in het kader van een werkingssfeerdiscussie niet sterk over als je als een kameleon van kleur verschiet, afhankelijk van de situatie met als meest recente voorbeeld de pensioen-kwestie over de vegetarische gehaktbal. Voer bij een discussie over kwalificatie als een zelfstandig naamwoord geen discussies over een bijvoeglijk naamwoord, terwijl je de eerste erkent;
Denk ook tijdens CAO-onderhandelingen na over wat je wilt (terug)vragen van de wederpartij of derden, zoals zogenaamde vredesplichten, inhoudende geen acties gedurende CAO tot wijziging ervan.
